Një sistem binar i vrimave të zeza supermasive, i njohur si AT 2021hdr, po befason shkencëtarët me sjelljet e tij të pazakonta. Vendosur rreth 1 miliard vite-dritë larg, në konstelacionin e Cygnus-it, këto vrima të zeza janë duke kaluar periudha shpërthimesh të rregullta çdo 60 deri në 90 ditë, gjë që i ka bërë studiuesit të rimendojnë disa teori ekzistuese mbi këto fenomene.
Në vitin 2021, vëzhgime të kryera nga Zwicky Transient Facility i NASA-s zbuluan këto shpërthime të fuqishme, të cilat fillimisht u ngatërruan me një supernovë. Megjithatë, analiza të mëtejshme, përfshirë krahasimet me simulime nga Observatori Neil Gehrels Swift, konfirmuan se kemi të bëjmë me një fenomen të veçantë: përthithjen dhe shpërbërjen e një reje gjigande gazi nga vrimat e zeza.
Simptoma të Pazakonta
Shkencëtarët e përshkruajnë AT 2021hdr si një rast që nuk përputhet lehtësisht me mekanizmat standardë të vrimave të zeza supermasive. Zakonisht, këto vrima të zeza kanë disqe përthithjeje që ndriçojnë kur materiali rrotullohet drejt tyre për shkak të gravitetit. Por ky sistem, përveçse ndriçon, shkakton edhe shpërthime periodike.
Shpërthimet e AT 2021hdr nuk u shpjeguan me fenomene si ndryshimet e zakonshme në bërthamat galaktike aktive (AGN) apo lëshimi i papritur i rrezeve X. Gjithashtu, mungesa e periudhave të heshtjes mes shpërthimeve eliminoi mundësinë e një burimi të rastësishëm energjie.
Përjashtimi i Hipotezave të Yjeve
Një tjetër teori fillestare ishte se shpërthimet shkaktoheshin nga shkatërrimi i një ylli pranë vrimave të zeza. Megjithatë, analiza tregoi se objekti i konsumuar ishte shumë më i madh se një yll tipik. Tani besohet se ky sistem po shpërbën një re të madhe gazi, e cila për çdo rrotullim të vrimave të zeza, shkatërrohet pjesërisht, duke furnizuar disqet e tyre me material.
Një Rrjedhë Gazi Gjigande
Sipas studiuesve, kjo re gazi është aq e madhe sa që përthithja e saj vazhdon për disa cikle. Çdo kalim i vrimave të zeza përmes resë sjell një përthithje të konsiderueshme të materialit, duke prodhuar shpërthime të fuqishme drite dhe energjie. Kjo përbën një fenomen të rrallë dhe të vlefshëm për të kuptuar proceset në qendrat galaktike.
E Ardhmja e AT 2021hdr
Studiuesit parashikojnë se këto vrima të zeza do të përplasen dhe bashkohen pas rreth 70,000 vitesh. Për më tepër, galaktika që i përmban ato është në proces bashkimi me një galaktikë tjetër, megjithëse kjo nuk ndikon drejtpërdrejt në shpërbërjen e resë së gazit.
Zhvillimi i mëtejshëm i këtij fenomeni do të ndihmojë shkencëtarët të përcaktojnë natyrën e tij dhe të hedhin dritë mbi procese të ngjashme në univers.
Përmbledhje
- AT 2021hdr përbëhet nga dy vrima të zeza supermasive që prodhojnë shpërthime çdo 60-90 ditë.
- Shpërthimet shkaktohen nga përthithja e një reje të madhe gazi, e cila përfundon në disqet e vrimave të zeza.
- Këto vrima të zeza pritet të bashkohen pas 70,000 vitesh, duke dhënë informacione të vlefshme mbi evolucionin galaktik.
Hashtag-e
#Astronomi #VrimatEZezë #ShkencëHapësinore #Universi #ZbulimeGalaktike